Η Μονή της Αγίας Λαύρας

Η Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας είναι μια από τις αρχαιότερες Μονές του ελληνικού κράτους και κυρίως της Πελοποννήσου, όμως δεν είναι η ηλικία της που την καθιστά μνημειώδη.  Αποτελεί πρώτος τόπος πανελληνίου εθνικο-θρησκευτικού προσκυνήματος και μοναδικό ιστορικό εκθείασμα.

Πρώτη μαρτυρία είναι η αποτέφρωσή της από τους Τούρκους στα 1585. Ξανακτίζεται περίπου το 1600, ενώ οι τοιχογραφίες της τελειώνουν το 1645. Στη σημερινή θέση η ιστορική Μονή κτίστηκε πιθανώς περί το 1689 που διασώζονται τοιχογραφίες. Η Μονή δοκιμάζεται στα 1715 (Β’ Τουρκοκρατία) και κυρίως στα Ορλωφικά. Το 1826 καίγεται από τον Ιμπραήμ. Ανοικοδομείται στα 1828, με την ίδρυση του νέου Καθολικού στον τύπο της  βασιλικής με τρούλο, ερειπώνεται από το σεισμό της 24.7.1844, για να χτιστεί και πάλι το 1850. Την 14ην Δεκεμβρίου του 1943 πυρπολείται ή Μονή και εκτελούνται από τους Ναζί οι μοναχοί της. Τέλος το 1950 αναστηλώνεται στην σημερινή της μορφή.     

Αυτό που τη χαρακτηρίζει ως ιερό προσάναμμα της εθνικής παλιγγενεσίας είναι ότι υπήρξε το σημείο πολεμικών γεγονότων της μεγάλης Εξέγερσης του 1821 και διεκδικεί την πρωτοπορία του Αγώνα με την κήρυξη της Επανάστασης από τον Παλαιόν Πατρών Γερμανό κάτω από το θόλο του Ναού της. Δικαίως στην εθνική συνείδηση προβάλει ως πρωταγωνίστρια  στο μεγάλο Ξεσηκωμό για την Απελευθέρωση.

Αναδεικνύει περήφανα το Λάβαρο του 1821, τα όπλα των αγωνιστών, τα άμφια του Αρχιεπισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού, πρωτοστάτη του Αγώνα, έγγραφα, χειρόγραφα, έντυπα, εικόνες, πολύτιμα Ευαγγέλια (όπως της Αικατερίνης Β’ της Ρωσίας), τα ιερά σκεύη και άμφια (σταυρός, λειψανοθήκες, Άγια Ποτήρια κ.λ.π.) ανυπολόγιστης καλλιτεχνικής και εθνικής αξίας, παρά τις όσες πυρπολήσεις και καταστροφές της Μονής.